Download
Datering
Maker Sjouke Wybrens IJlstra

S.W. IJlstra, Sneek - staande klok met speelwerk, vervaardigd in 1799.

Staande klok in eiken kast met mahonie fineer en daarin intarsia. De kast is uitgevoerd in Lodewijk XVI-stijl. Wijzerplaat: aanduiding van het uur, de maanstand, de datum, de maand, de hoeveelheid dagen in een maand, de dag, het sterrebeeld en het sterreteken. Voorts zijn in de wijzerplaat mechanisch bewegende figuurtjes (muzikanten) aangebracht. Het uurwerk heeft een halfuur-slag en een speelwerk met zes aria's. Aan de binnenzijde van de deur voor de slinger zijn de namen van de aria's gegraveerd op een koperen plaatje: '1 - Andante, 2 - March d'Huron, 3 - Allegretto, 4 - Allegor, 5 - 't herderinnetje, 6 - Deserteur'. De deur van de wijzerplaat wordt geflankeerd door zwart geschilderde pilasters met korintische kapitelen en basementen van koper. Boven de deur en aan de zijkanten van de klok zijn achter glas geometrische figuren aangebracht. Ze zijn uit papier gesneden, maar moeten sugereren dat het zaagwerk is. De kap is van een klassieke vorm: een gebroken fronton, dat rust op een blokjesfries. In het midden en aan de zijden wordt de kap bekroond met drie vergulde vazen. De deur van de slinger- en gewichtenkast wordt ook geflankeerd door pilasters. Voor het slingergat is een gegoten koperen ornament (siervaas) geplaatst. De kast is op diverse plaatsen versierd met intarsia (inlegwerk met diverse fijne houtsoorten) in de vorm van touwranden, schelpen, een hoorn des overvloeds en een bloemenkorf.
Aangekocht met steun van o.a. de Vereniging Rembrandt en het Old Burger Weeshuis.
Sjouke Wybrens IJlsta is op 5 febr. 1778 geboren te sneek als zoon van uurwerkmaker Wybren Sjoukes en Johanna Sjoerds. op 22 juli 1804 trouwde hij met Elisabeth Feenstra. Hij verdronk op 21 dec. 1822 met zijn knecht, toen hij op weg was naar Gorredijk. Ze reden in een wak in de Goëngarypsterpoel (notitie in een dagboek van een schoolmeester uit Ysbrechtum). (Not. Arch. Sneek 1832. Boelgoed 19 april - akte 68. Inventaris 7 juni - akte 102). De zaak werd overgenomen door zoon Wybren Sjoukes IJlstra, die later gevestigd was aan de Oude Koemarkt.
literatuur: - Sneeker Nieuwsblad 4 juli 1983. - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1983, pp. 26-29.

Identificatie
Titel
S.W. IJlstra, Sneek - staande klok met speelwerk, vervaardigd in 1799.
Objectnummer
FSM-1983-144
Objecttype
  • Staande horloges
    Een uurwerk in een staande kast. In de wijzerplaat kunnen datum-, dag- week- en maandaanduiding en de maanstand te zien zijn. In een religieuze omgeving kunnen voorts met de dag wisselende voorstellingen te voorschijn komen, die de viering van de dag verbeelden, zoals bijvoorbeeld op zondag de Genadetroon (H. Drieënheid), op maandag de Kroning van Maria in de hemel, op dinsdag het IHS-monogram, op woensdag het pasgeboren Kind Jezus, op donderdag de verering van het Heilig Sacrament, op vrijdag Christus aan het Kruis en op zaterdag Maria met Kind, dat de rozenkrans in handen heeft.
  • Uurwerken
    Algemene benaming voor het instrument dat de tijd aanduidt.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000012678
Over
Onderwerpen
  • Lodewijk XVI-stijl
    De Lodewijk XVI-stijl wordt gekenmerkt door een elegante decoratie. De vorm is strakker dan tijdens de Lodewijk XV-stijl. In de gevels worden opnieuw de klassieke orden toegepast. De ornamenten worden weer symmetrisch en er is een grote voorliefde voor klassieke motieven als pilasters, frontons, vazen en festoenen. Onder invloed van de opgravingen in Pompeï en Herculaneum (begonnen in 1738) kwamen daar rond 1800 motieven bij als lauwerkransen, medaillons en guirlandes in de vorm van draperieën. De Egyptische veldtocht van Napoleon (1798) leidde tot de introductie van elementen als papyruszuilen, sfinxen en palmetten. (Bouwstijlen in Nederland 1040-1940 / Roland Blijdestijn, Ronald Stenvert, 2000)
Werk
Breedte
60.0 cm
Hoogte
280.0 cm
Lengte
cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Sjouke Wybrens IJlstra
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd