Datering
Maker Andries Bosma

Scheepsmodel van een opdrukker.

Scheepsmodel van een opdrukker. Op spanten gebouwd: koperen spanten, bedekt met zinkplaat. Schaal 1:10. Rondhouten en tuigage: geen De romp: De voorsteven is scherp en steil (verticaal). Het achterschip is rond en geveegd (sleepboot-kont). De bodem is vlak. Het model van voor naar achter: Over de romp lopen over de rand van het boeisel en over het berghout ronde stootranden. Op het voordek een bolder en een lichtrand. Achter het voordek de machinekamer. In de zijwanden daarvan aan weerszijden drie lichtranden (patrijspoorten). Langs de randen van de machinekamer zijn op het dak handrelings gemonteerd. Het voorste deel van het dak van de machinekamer is als scharnierbaar luik te openen. Achter dit luik op het dak van de machinekamer een ventilatiekap met twee luiken. Links daarvan een afneembare schoorsteen. Op de achterrand van het dak drie haken, een blok en een gashendel. Tegen de achterwand van de machinekamer is aan bakboord een een stuurwile gemaakt. Aan stuurboord is in de achterwand een deur gemaakt die toegang verschaft tot de machinekamer. Achter de machinekamer de kuip. De zijwanden van machinekamer lopen langs de kuiprand door. Op de buitenkant van deze kuipranden zijn metalen klampen gemaakt. De bodem van de kuip is bedekt met een houten buikdenning. In het midden van de kuip een keerkoppeling. Tegen de kuipwand is aan stuurboord een hevelpomp gemaakt. Op het achterdek een bolder en op het boeisel van het achterschip een beugel over de roerkoning. De ruimet onder het achterdek is open. Kleuren: De romp is havannabruin. Het onderwaterschip is dofzwart. Op de voorsteven is net boven de waterlijn een rood hoekje gemaakt. De stootranden op berghout en boeiselrand zijn zwart. De binnenkant van de voorplecht is grijs. Het voordek en de gangboorden zijn lichtgroen. De wanden van de machinekamer en de kuip zijn cremekleurig met zwarte randen. Het dak van de machinekamer is groen en de ventilatiekap is bruin. De wanden van de kuip zijn bruin en de buikdenning is gelakt. Het achterdek is lichtgroen. De bolders zijn zwart. De schoorsteen en de gashendel zijn zilverkleurig. Accessoires: stander.
Het model is gebouwd door Andries Bosma uit Scharnegoutum. Hij is geboren te Sneek op 31 juli 1933. Na zijn opleiding op de Sneker ambachtsschool volgde hij nog een aantal cursussen: lassen (twee jaar op de avondschool) en scheepsbouw/scheepstekenen (twee jaar Bemetel). Bosma begon met werken in 1950 bij machinefabriek Hubert te Sneek als constructiebankwerker. Van 1951-1968 werkte hij bij scheepswerf Boomsma te Sneek. Vervolgens werkte hij vijf jaar bij scheepswerf Van der Werff & Visser te Gorredijk en keerde in 1973 terug bij scheepswerf Boomsma te Sneek. Daar bleef hij tot 1980. Vanaf 1988 hield Bosma zich bezig met de bouw van scheepsmodellen. Andries Bosma overleed op 29 april 2010.
Bij de motorisering van schepen in de 20-er jaren kon een motor ingebouwd worden, maar in het noorden werd veel gebruik gemaakt van een opdrukker. De opdrukker werd bediend vanaf het achterdek van het vrachtschip. Met een systeem van kabels werd de handels bediend. Opdrukken was voordeliger dan slepen: één keer bruggeld betalen (slepen twee keer). De broers Harm en Wieger de Wit uit Akkrum bouwden aan de hand van de tekening van dit model de opdrukker na. Ze kregen daartoe de beschikking over de tekeningen van modelbouwer Andries Bosma.
literatuur: - Wijd en Zijd, 5 aug. 1992. - Richard de Jonge, 'Jongens van Jan de Wit bouwen opduwer met plofmotor' in: Waterkampioen 1994, nr. 9, pp. 70-73.

Identificatie
Titel
Scheepsmodel van een opdrukker.
Objectnummer
FSM-1992-101
Objecttype
  • Scheepsmodellen
    Nabootsing van een vaartuig op klein formaat. (Encyclo.nl)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000014035
Over
Onderwerpen
  • Opdrukkers
  • Duwboten
    Binnenvaartschepen die worden gebruikt om groepen schuiten te duwen. (AAT-Ned)
Werk
Breedte
19.0 cm
Hoogte
24.0 cm
Lengte
56.0 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Andries Bosma
Datering
Materiaal
  • Koper
    Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Cu en het atoomnummer 29; het is roodachtig van kleur en is zeer smeedbaar en kneedbaar. Ook te gebruiken voor het metaal wanneer het woirdt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, verschillende voorwerpen en materialen te maken. (Toegepaste Kunst Project, RKD)
  • Zink
    Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Zn en het atoomnummer 30; het is een blauwachtig wit, kristallijn metaal. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, diverse voorwerpen en materialen te maken. (Toegepaste Kunst Project, RKD)
  • Metaal
    Alle leden van een grote groep stoffen die meestal een kenmerkende glans vertonen. Het zijn goede geleiders van elektriciteit en warmte, ze zijn ondoorschijnend, kunnen smelten en zijn meestal pletbaar of kneedbaar. (Project Fotografie)Any of a large group of substances that typically show a characteristic luster, are good conductors of electricity and heat, are opaque, can be fused, and are usually malleable or ductile. (Project Fotografie)Een metaal is een materiaal dat in vaste vorm kristallijn is, ondoorzichtig, smeedbaar, pletbaar en een goede geleider van warmte en stroom. (Conservation Dictionary)
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden