Datering
Maker Vaderlandsche Maatschappij
Behangselschildering met voorstelling van de rede van Texel.
Behangselschildering, voorstellende de rede van Texel. Van links naar rechts zijn te zien: een Statenjacht, een tweemastbrik, een driemaster met ervoor een botter, een kof en een open beurtschip. Op de achtergrond voorts enkele oorlogsschepen en beurtschepen. Ingelijst.
Het behang is afkomstig uit het huis aan de Syl 12 te Heeg en werd in 1817 in opdracht van zeilmaker Yke Ykes Visser aldaar vervaardigd in de behangselfabriek van de Vaderlandsche Maatschappij van Reederij en Koophandel te Hoorn. Er werd 266-0-0 voor betaald. De voorstelling is gebaseerd op twee tekeningen van Pieter Aartsz Blauw (1744-1808), nu in het Westfries Museum te Hoorn. Hij maakte ontwerpen voor de behangselfabriek.
In 1777 richtte de Doopsgezinde predikant-koopman Cornelis Ris te Hoorn de Vaderlandsche Maatschappij voor Reederij en Koophand ter liefde van 't Algemeen op. De achtergrond hiervan was, dat geprobeerd zou worden de steeds grote wordende groep werkloze armlastigen niet met een geldelijke tegemoetkoming te ondersteunen, maar ze op een structurele wijze te helpen door verschaffing van werk, dat hun een geregelde verdienste op zou leveren. De maatschappij trachtte de verlopen walvisvaart weer op gang te brengen, maar stichtte ook fabrieken, onder andere voor tapijten, lopers en confectiekleiding. Er kwam ook een Schilder-, Druk- en Behangselfabriek. Daar werden met de hand beschilderde of gedrukte kamerbehangsels, schoorsteenstukken en bovendeurstukken gemaakt. Van veel van die behangsels bestaan nog ontwerpen, die door een vertegenwoordiger van de fabriek overal in ons land en ook in Duitsland werden getoond bij de werving van klanten. Aan het einde van de 18de eeuw waren er veel Sneker notabelen en vermogende kooplieden die hun huizen verbouwden en ze behalve met gesneden en stucte ornamenten ook lieten decoreren met kamerbehangsels uit Hoorn. Bewaard gebleven boekhouding van de Hoornse Behangselfabriek wijst dat uit.
Literatuur:
- Saag, B.J. van der en Wester, K. Inventarissen van de archieven van de Vaderlandsche Maatschappij van Reederij en Koophandel te Hoorn. etc. (Hoorn, 1978).
- Pieter Aartz. Blauw. 1744-1808, tekenaar van schepen (catalogus ten tentoonstelling Helders Marine Museum 1973)
- Sneeker Nieuwsblad 20 maart 1953, 10 juli 1953, 10 jui 1958.
- Jaarverslag Fries Scheepvaart Museum 1952, 1953
- S. ten Hoeve, 'Huizen van de familie Visser in Heeg' in: Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1975-1976, pp. 85-101.
- W.A. Braasem, Painted Designs for Dutch Wall Coverings from the Collection in the Westfries Museum in Hoorn (z.p., 1982)
Reacties