Datering

zilveren oorijzer met gouden stiften

Gedetailleerde beschrijving

Zilveren Huizer oorijzer met gouden stiften Oorijzers worden gedragen in Staphorst, Groningen, Friesland, Drenthe, Huizen in Zeeland en op Urk. Een oorijzer is een typisch Nederlands "hulpstuk". Een beugel die om het hoofd klemt en waaraan je een kanten muts kunt vastmaken. Onder het oorijzer en de kanten muts werd een (meestal zwarte) ondermuts gedragen. Zo bleef de kanten muts langer schoon. Oorijzers worden al sinds de 16e eeuw gedragen. Oorspronkelijk was het oorijzer een verbogen ijzeren draad die aan de achterkant van het hoofd onder het haar doorliep en tegen de wangen aandrukte. Op Urk wordt een oorijzer gedragen dat het meest op het oorspronkelijke oorijzer lijkt. Aan de uiteinden had het oorijzer knopjes zodat het scherpe ijzer niet in het gezicht prikte. Het ijzer roestte bij vochtig weer en daarom werden er edelmetalen gebruikt die beter bestand waren tegen corrosie. De klem werd niet alleen als functioneel hulpmiddel, maar ook als pronkjuweel gebruikt. De knopjes werden een sieraad in de vorm van vogelkopjes of slangen. Achter het versierde uiteinde zaten gaatjes waardoor spelden gestoken konden worden om de muts mee vast te zetten. Ook die spelden werden gebruikt om mee te pronken. In het noorden van Nederland groeide de beugel van het oorijzer zo breed uit totdat het bijna het gehele hoofd omsloot. Uiteraard werd zo`n waardevol oorijzer alleen gedragen door rijke mensen die zich dat konden veroorloven. Sieraden en oorijzers waren statussymbolen waarmee je kon pronken. Boerenarbeiders en arme mensen droegen hooguit een smal koperen of zilveren oorijzertje of zelfs alleen maar een hoofddoek.

Identificatie
Titel
zilveren oorijzer met gouden stiften
Objectnummer
Si00036
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/hm-digitale_collectie-Si00036
Over
Onderwerpen
  • kledingaccessoire
    Artikelen die niet tot de primaire kledingstukken behoren, maar tot de kleinere kledingstukken, zoals schoenen, handschoenen, hoeden, sieraden, enz. (AAT)Items that do not form the primary articles of clothing, but are instead the smaller articles of dress, such as shoes, gloves, hats, jewelry, etc. (AAT)Kostuumaccessoires zijn onderdelen van de kleding die worden toegevoegd aan de belangrijkste kledingstukken die het lichaam bedekken. Ze kunnen praktisch en decoratief of alleen decoratief zijn. De meest gebruikelijke accessoires zijn schoenen, tassen, riemen, shawls, handschoenen en hoeden.
  • vrouwenkleding
    Kleding ontworpen voor of gedragen door vrouwen, vaak gebruikt in commerciële context. (AAT-Ned)
  • oorijzer
    Het oorijzer vormt een belangrijk onderdeel van sommige Nederlandse streekdrachten. In de 16de en 17de eeuw droegen vrouwen uit de burgerij eenvoudige het hoofd omsluitende beugeltjes om de kleine modemutsjes op hun plaats te houden. Toen deze oorijzers uit de mode raakten, bleven ze in veel streekdrachten in gebruik. Op sommige plaatsen maakten ze, samen met de muts, langzaam een grote verandering in vorm door. De vorm werd typerend voor die speciale plaats of streek. Naar gelang de plaatselijke mode en de financiële mogelijkheden van de draagster zijn oorijzers van goud, zilver, messing of verguld metaal. (AAT-Ned)
Werk
Museum
Huizer Museum
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • goud
Aankoop & Licentie
Licentie
http://www.europeana.eu/rights/rr-f/

Trefwoorden