Download
Datering
Maker Onbekend

IJzeren gewicht van 12 Nederlandse Ponden, geijkt door D.J. Krol te Sneek.

Krukgewicht. Loodkop: ijzer met loden bovenkant. Afgeknot, conisch van vorm. Onderin een justeergat. In het lood is de gewichtsaanduiding gestempeld: "12 NED POND KIL". Voorts zijn in het lood de merken geslagen: ruitvorm met K (ijkmeester) en de jaarletter O (= 1858).
De herkomst van het gewicht is niet bekend. IJkmeester Dirk Jans Krol is geboren te Sneek op 28 jan. 1823, zoon van Jan Gerrits Krol (1784/85 - 1836) en Dieuwke Klazes de Vries. Dirk Jans Krol verliet in 1845-1846 de Koninklijke Akademie te Delft. Hij ijkte vanaf 1852 te Amersfoort en van 1857 tot 1870 was hij arrondissements-ijkmeester te Sneek. Zijn vader en zijn broer Klaas waren dat voor hem ook geweest. Vader Jan Gerrits vervulde het ambt van 1820 tot zijn dood in 1836. Hij werd opgevolgd door Klaas Jans Krol, die actief was van 1836 tot zijn dood in 1857. In 1870 werd het ambt van arrondissements-ijkmeester opgeheven. Krol vertrok op 3 dec. 1869 naar Leeuwarden. Hij werd daar ijkmeester. Zijn chef vond hem een slordige werker. Vanaf 1871 ijkte hij in Groningen. Dirk Krol is in Leeuwarden overleden op 10 maart 1879. Loodkoppen zijn ijzeren gewichten uit de voormetrieke tijd. Na de invoering van het metrieke stelsel in 1820 zijn deze oude gewichten vermaakt tot metrieke gewichten door er een kop van lood op te plaatsen. In het lood werd de nieuwe gewichtsaanduiding (Ned. Pond Kil) in kilo's aangegeven en de nieuwe ijkmerken.
literatuur: - M.A. Holtman, Meten en wegen in Friesland (Uithoorn, 1994), pp. 133-142.

Identificatie
Titel
IJzeren gewicht van 12 Nederlandse Ponden, geijkt door D.J. Krol te Sneek.
Objectnummer
FSM-2003-038
Objecttype
  • Gewichten
    Metalen of stenen voorwerp dat een bepaalde zwaarte heeft en dat men gebruikt om de zwaarte van andere voorwerpen te bepalen. (ABR)
  • Maten en gewichten
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000018587
Werk
Hoogte
22 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • IJzer
    Fe. Dichtheid 7,86 kg/m3. Metaal dat in de bouw zeer veel is toegepast, vooral voor het opnemen van trekkrachten in verankeringen, trekstangen e.d.. Het heeft het nadeel dat het sterk kan corroderen (roesten), waarna door volumevermeerdering schade aan bouwdelen kan optreden. Ook gebruikt voor spijkers, hang- en sluitwerk, siersmeedwerk en vele andere doeleinden. In XVII werd vooral vanwege de taaiheid en buigbaarheid veel ijzer uit Zweden betrokken en als zodanig in bestekken vermeld.Kan ook worden gegoten in vormen. Gietijzer bevat 3-5 koolstof, is bros en kan geen trekkrachten opnemen. Smeedijzer bevat ongeveer 0,1 koolstof. IJzer met zeer weinig koolstof wordt staal genoemd.
  • Lood
    Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Pb en het atoomnummer 82; het metaal is zacht, kneedbaar en vaalgrijs van kleur. Ook te gebruiken voor het metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, verscheidene voorwerpen en materialen te maken. (Archeological Base Register)
  • Metaal
    Alle leden van een grote groep stoffen die meestal een kenmerkende glans vertonen. Het zijn goede geleiders van elektriciteit en warmte, ze zijn ondoorschijnend, kunnen smelten en zijn meestal pletbaar of kneedbaar. (Project Fotografie)Any of a large group of substances that typically show a characteristic luster, are good conductors of electricity and heat, are opaque, can be fused, and are usually malleable or ductile. (Project Fotografie)Een metaal is een materiaal dat in vaste vorm kristallijn is, ondoorzichtig, smeedbaar, pletbaar en een goede geleider van warmte en stroom. (Conservation Dictionary)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd