Datering
Maker Onbekend

Kruik van de Wed. S. Joustra.

Kruik. Bruin geglazuurd aardewerk. Cilindervormig met nauwe hals en aangezet oor. Op de buik een etiket met de tekst (Wed. S. Joustra. De Zes Generaties Sneek". Aan het oor een label met de tekst "Firma Wed. S. Joustra & Zn. Sneek Distillateurs Trek 1996 - 6 jaar gerijpt Beerenburg Inh. 0,7 leter Alc. 38% Vol.". De kruik is verpakt in een blankhouten list met scharnierend deksel. Op de kist een brandmerk met de tekst "De zes generaties / 1864 Anjenette Joustra-Reinders / 1878 Jan Huges / 1923 Uko Hendrik Huges / 1966 Jacob Bernard Sonnenberg / 1977 Jaap Sonnenberg / 2002 Heleen Constance Sonneberg / Weduwe Joustra". De binnenkant van het deksel is voorzien van het embleem van de sluiten: "J & Z".
In 2002 nam de zesde generatie van de slijterij / distilleerderij Weduwe S. Joustra en Zoon te Sneek het bedrijf over. Ter gelegenheid daarvan is een speciaal gerijpte Beerenburg in een speciale fles vervaardigd. Steven Meintes Joustra (1824-1865) trouwde met Anjenette Reinders (1828-1901) uit Hoogezand. Steven was leerlooier. Hij vestigde zich in 1860 met zijn vrouw in Sneek. Ze begonnen er een wijnhandel. Steven stierf op 24 juni 1865. Hij was nog maar 40 jaar. Zijn vrouw Anjenette zette de wijnhandel voort onder de naam "Weduwe S. Joustra & Zoon". Deze zoon was Uko Joustra (1859-1927). Een jongere broer was al op zesjarige leeftijd overleden. In 1877 verhuisde de weduwe Joustra haar winkel van de Wortelmarkt naar het Kleinzand 32. Daar is de zaak nog steeds gevestigd. Uko zal zijn moeder aanvankelijk wel geholpen hebben, maar nam uiteindelijk de zaak niet over. Geesje Martha Joustra (1856-1928) was het oudste kind van Steven en Anjenette Joustra. Zij trouwde op 5 sept. 1877 met Jan Huges (1846-1928). Ze kregen acht kinderen, van wie er drie al in hun eerste levensjaar stierven. Jan Huges en Geesje Joustra namen in 1878 de wijnhandel over van de Weduwe Anjenette Joustra-Reinders. De vijfde zoon van Jan en Geesje Huges was Uko Hendrik Huges. Hij is geboren te Sneek op 20 juli 1886 en trouwde in 1912 aldaar met Catharina Hayona Berber Steensma (1888-1963). Uko Huges nam in 1923 de slijterij over van zijn ouders. Aanvankelijk woonden zij boven de winkel aan het Kleinzand. In 1933 betrokken zij het nieuw gebouwde pand aan de Bothniakade 3-a (aan de achterkant van de slijterij). Uko is overleden in Bergen (NH) in 1971. Uko en Catharina Huges kregen drie dochters. De tweede dochter van Uko en Catharina Huges was Anjenette (Netty) Ze in 1915 te Sneek geboren en is genoemd naar de Weduwe Joustra. Zij trouwde in 1946 te Nes (Ameland) met Jacob Bernard Sonnenberg (geboren in 1908). Hij was planter in Indië geweest. Daar zijn de oudste twee zonen geboren: Jan en Jaap. De twee jongste kinderen, Uco en Diet, zijn in Sneek geboren. Jacob Sonnenberg nam de zaak van zijn schoonvader Uko Huges over in 1966. Hij is overleden in 1977 en zijn vrouw Anjenette Huges in 1985. Na het overlijden van Jacob Sonnenberg nam zijn oudste zoon Jaap Sonnenberg (geboren 1940) de slijterij over. Hij trouwde in 1970 met Jitske Meijer. Zij hebben twee kinderen: Heleen en Uco. Dochter Heleen Constance nam in 2002 het roer over, samen met haar vriend Erik Kruger. Anjenette Joustra-Reinders begon in 1864 met het maken van Beerenburg. Zij kocht de daarvoor benodigde kruiden van de nazaten van Hendrik Beerenburg uit Amsterdam. Deze kruidendokter had in 1724 een kruidenmengsel samengesteld dat hij verkocht als "Opregte Maag-Kruiden". Hendrik Beerenburg woonde in Amsterdam, … voor aan de Kuip by de Nieuwe Haarlemmer-sluis daar de sleepers voor de deur staan en daar 't wapen van Venetien in de geevel van myn huis staat, op de Stroomarkt te Amsterdam"... De samenstelling van de melange van maagkruiden was geheim en werd van generatie op generatie overgeleverd. Enkele ingrediënten: gentiaan, benedictus, herbacard, herbamelis, galliatoer, lau-rier, hysopi en oranjeschil. Het recept voor de verwerking van de kruiden: Dese pakjes zet men op een mengelen vogt, 't zij genever, brandewijn of wijn en gebruikt des daag een leepel vol 2 of 3 daar af. 's morgens des middags en des avonds. Doet door Godes zeegen geneezen veel inwendige gebreeken". De aldus ontstane kruidendrank werd al snel genoemd naar de samensteller van het kruidenmengel: Beerenburg. Anjenette Joustra-Reinders zag wel brood in het maken van Beerenburg. Ze betrok de kruiden uit Amsterdam en liet ze achter haar winkel aan het Kleinzand trekken in Jenever. En zo maakte ze een beerenburg met een speciale smaak: zacht en mild, ongezoet en vooral kruidig. De Weduwe was vaste klant van de nazaten van Hendrik Beerenburg. Ook bij de Weduwe Joustra volgden de generaties elkaar op. En de nakomelingen van de Weduwe bleven de kruiden kopen van de nazaten van Hendrik Beerenburg aan de Stroomarkt te Amsterdam. De laatste afstammelinge van Hendrik Beerenburg was Maria van Deventer. Ze had geen vervoerder, wie haar kruiden wilde kopen moest ze maar komen halen. Dat betekende dat Jaap Sonnenberg maandelijks naar Amsterdam moest reizen om er de kruiden te kopen. Maria van Deventer stierf in 1979 en nam het geheim van de samenstelling van het kruidenpakket met haar mee het graf in. Toen ze haar einde voelde naderen heeft ze Jaap Sonnenberg gewaarschuwd dat hij nu zijn eigen kruidenpakket moest gaan samenstellen. Ze wilde hem wel helpen, maar het exacte recept van haar familie hield ze geheim. Een jaar lang kreeg Sonnenberg de tijd een eigen pakket samen te stellen dat nauw aansloot bij dat van de familie Beerenburg. Na een jaar slaagde hij er in een melange te maken die werd goedgekeurd door de laatste nazaat van Hendrik Beerenburg.

Identificatie
Titel
Kruik van de Wed. S. Joustra.
Objectnummer
FSM-2002-444
Objecttype
  • Kruiken
    HVorm van Michelsberg-aardewerk, waarbij de bodem vlak is en de aanwezigheid van hengsels het meest karakteristiek is. (ABR)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000018467
Over
Onderwerpen
  • Slijterijen
  • Distilleerderijen
  • Sneek
Werk
Hoogte
17 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Aardewerk
    Aardewerk is een breekbaar, bij lage temperatuur gebakken (600-900°C), poreus ceramiek dat allerlei kleur kan hebben, met of zonder glazuur.
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden