Datering
Maker Onbekend

Zilveren elfstedenkruisje met daaraan bevestigd een beeldje van Minerva.

Zilveren Elfstedenkruisje. Schaatsprijs in de vorm van een Malthezer kruis. In het midden daarvan een cirkel, waarin een geëmailleerde afbeelding van het wapen van Friesland. Omschrift: 'DE FRIESCHE ELF STEDEN'. KZ: 7-12-1912 / mr. M.E. Hepkema / 13 uur 2 min'. Aan het kruisje is met een ketting een beeldje van Minerva bevestigd: vrouwenfiguur met helm, speer en schild met Medusakop.
De medaille is afkomstig uit de boedel van Jacob Tjebbo Minderts Hepkema, overleden op 30 juni 1994 te Leeuwarden. Hij was de zoon van Mr. Mindert Evert Hepkema, oprichter en voorzitter van de Vereeniging De Friesche Elf Steden. Het elfstedenkruisje is van de eerste Elfstedentocht die Hepkema organiseerde en die hij zelf reed. Bij de inschrijving voor de Elfstedentocht van 1909, toen nog uitgeschreven door de Nederlandse Bond voor Lichamelijke Oefening (Pim Mulier) en georganiseerd door de Friesche IJsbond, was Hepkema te laat geweest. De Bond voor Lichamelijk Oefening had de IJsbond ter elfder ure opgedragen de inschrijving te beperken tot 25 (toen hadden zich al 48 ingeschreven). Uit woede daarover heeft hij in 1909 de Friesche Elf Steden Vereniging opgericht. Het beeldje van Minerva (met volledige wapenrusting geboren uit het hoofd van Zeus, zij streed met Perseus tegen Medusa) verwijst naar de studententijd van Hepkema. In 1900 begon zijn rechtenstudie in Leiden. Hij was lid van het studentencorps Minerva aldaar. Leden van de Commissie kregen, nadat zij een jaar deze functie hadden vervuld, een zilveren beeldje van Minerva, met de bedoeling het aan een horlogeketting te dragen. Later werd het beeldje vervangen door een penning met een afbeelding van Minerva, omdat de speer van Minerva gaten in de kleding maakte. Het kruisje en het beeldje zijn zeer afgesleten. Hepkema moet ze inderdaad aan zijn horlogeketting hebben gedragen. Over de autenticiteit van de medaille bestaat twijfel. Van de Elfstedentocht van 1912 zijn er meerdere kruisje in het bezit van Hepkema geweest: het kruisje aan het Minervabeeldje (1994-375), de medaille in de lijst (1994-376) en in het boek Triomf en tragiek is nog een ander kruisje van 1912 van Hepkema afgebeeld (pag. 27).
literatuur: - 'Ontmanteling van het bolwerk der Hepkema's' in: Leeuwarder Courant 29 aug. 1994, p. 11. - J. Lolkama, Triomf en tragiek in de historie van de Elfstedentocht (Franeker, 1986) - Ingekomen stukken, brief van mr. K.J. Cath aan Fries Scheepvaart Museum d.d. 20 sep. 1995. - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1994, p. 28-29

Identificatie
Titel
Zilveren elfstedenkruisje met daaraan bevestigd een beeldje van Minerva.
Objectnummer
FSM-1994-374
Objecttype
  • Medailles
    Algemene benaming voor de geslagen, gegraveerde of gegoten en aan beide zijden versierde metalen draagpenning, verstrekt alsonderscheiding, erepenning, prijs, beloning of aandenken. Hangt niet zelden aan een lintje. Bij de medaille kan een geschreven of gedrukte aankondiging behoren.
  • Schaatsprijzen
  • Beelden
    Algemene term voor een driedimensionaal beeldhouwwerk, echter meestal gebruikt voor een gestalte van een godheid, heilige, mens of dier. Een beeld staat niet zelden op een sokkel of console. (Religieus Erfgoedthesaurus)Vrijstaande driedimensionale voorstelling in natuursteen, hout, ivoor, terracotta, beton, keramiek, gips, metaal of kunststof. (Haslinghuis)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000015011
Over
Onderwerpen
  • Mythologische figuren
  • Elfstedentochten
Werk
Breedte
cm
Hoogte
6.0 cm
Lengte
2.5 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Zilver
    Pure metallic element having symbol Ag and atomic number 47; a malleable, ductile, white metal with characteristic sheen, considered a precious metal. Silver is widely distributed throughout the world, occurring rarely as metallic silver (in Peru, Norway) but more often as silver-gold alloys and silver ore. Today silver is obtained as a byproduct in the refinement of gold, lead, copper, or zinc ores. Silver was smelted from the ore galena as early as 3800 BCE. As a pure metal, silver is second to gold in malleability and ductility, can be polished to a highly reflective surface, and used -- typically in an alloy, in jewelry, coinage, photography, mirrors, electrical contacts, and tableware. (Project Fotografie)Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Ag en het atoomnummer 47. Het metaal is smeedbaar, vervormbaar en wit van kleur met een kenmerkende glans en wordt als edel beschouwd. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, diverse voorwerpen en materialen te maken. (Archeological Base Register, RCE corporate website)
  • Metaal
    Alle leden van een grote groep stoffen die meestal een kenmerkende glans vertonen. Het zijn goede geleiders van elektriciteit en warmte, ze zijn ondoorschijnend, kunnen smelten en zijn meestal pletbaar of kneedbaar. (Project Fotografie)Any of a large group of substances that typically show a characteristic luster, are good conductors of electricity and heat, are opaque, can be fused, and are usually malleable or ductile. (Project Fotografie)Een metaal is een materiaal dat in vaste vorm kristallijn is, ondoorzichtig, smeedbaar, pletbaar en een goede geleider van warmte en stroom. (Conservation Dictionary)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd