Datering
Maker Firma G.S. v.d. Werf & Zonen (Franeker) Kromwal
Neptunus
Het Friese jacht is als scheepstype waarschijnlijk pas halverwege de 19de eeuw ontstaan als een variant van de Friese ronde schepen. De Friese jachten behoren tot de fraaiste schepen op de Friese wateren. Dankzij de geringe diepgang waren zij bij uitstek geschikt voor het zeilen op ondiepe meren. De bekende scheepsbouwer Eeltje Holtrop van der Zee (1823-1901) zou als eerste een dergelijk schip als plezierjacht hebben gebouwd. Het type lijkt op de boeier en de tjotter. Er wordt beweerd dat een Fries jacht in wezen een grote tjotter is, of een kleine boeier zonder kajuit. De eigenaren van deze schepen ontmoetten elkaar vaak bij wedstrijden in Grouw, Sneek en andere bekende watersportplaatsen. Daar kon gerekend worden op grote belangstelling. Veel schepen hadden grote zeilen en extra hoge masten om sneller te kunnen zeilen.
Gedetailleerde beschrijving
Documentatie Fries Jacht ‘Neptunes’ (ZZM 005520) Plezierjacht met tuig en toebehoren: Dit schip maakt deel uit een bestelling bij Ids van der Werf te Britswerd. In 1918 kreeg deze firma opdracht tot de bouw van drie 'houten ronde jachten, een boeier van 8.00 x 3.30 x 1.38 meter en twee 'tjotterjachten' van 6.00 x 2.85 x 1.15 meter. De opdrachtgever was P.B.W. Kersten, eigenaar van de Nederlandsche Wapenhandel, v/h Joh. Munts, te Amsterdam. In 1924 staat de laatste twee scheepjes vermeld in het Nederlandsch Jachtregister ANWB/KVNWV onder de namen 'Henriëtte' en 'Hermanna' van resp. W. de Hoop en A. Broeders, met in beide gevallen als thuishaven de Rotterdamsche Zeilvereeniging. Welk schip de Neptunus is, is onduidelijk. Volgens de heer Vermeer zou het jacht 'Hermanna' zijn geweest. De 'Neptunus' lag bij de familie Breedt Bruyn te Knollendam een schiphuis waar ze met staande mast in kon. Er was een schipper voor het onderhoud. Er werd elk weekeinde gezeild en er werden grote vakantietochten mee gemaakt. OUDE CODE: SM G 05 TYPE SCHIP: fries jacht SOORT SCHIP: pleziervaartuig. MOTOR: geen EIGENAARS (in chronologische volgorde): naam eigenaar: adres/plaats: data: Kersten, Amsterdam 1920- [?] 'Hermanna' A. Broeders Rotterdam voor 1924- 1929; C. Breedt Bruijn, Wandelweg 42, Wormerveer 1929- 1956 INFORMANTEN: Dr.Ir. J. Vermeer, 't Leantsje 25, Hemelum SCHEEPSTYPE: De oorspronkelijke betekenis van jacht is snelzeilend vaartuig. Mogelijk is het type ontstaan midden 19e eeuw en zou het eerst gebouwd zijn door Eeltje Holtrop van der Zee. Men vergelijkt Friese jachten enerzijds met boeiers en anderzijds met tjotters. Een fries jacht zou geen kajuit hebben, maar wel berghouten en een smal roer. VRIJE TEKST: brieven* zwaar gebouwd schip, onder waterlijn overijzerd; vertim- meringen:voordek; extra kiel en toegevoegde zetstukken op het bovenboeisel; handgenaaide zeilen: 2 grootzeilen, 3 fokken; oorspronkelijke roerversiering was niet meer aanwezig; lengte van de mast 10.50m
Reacties