Datering
Maker Onbekend
Fotoportret van schaatser Ulbe van Dijk (1841-1910) uit Gauw.
Foto. Zwart-wit. Studioportret van Ulbe van Dijk zittend.
Ulbe van Dijk werd in 1841 geboren in Gauw. Zijn vader werkte als boer en Ulbe zou hem opvolgen. Toen Ulbe 19 jaar was, won hij in Joure voor het eerst een prijs met een hardrijderij. Daarna ging het snel. In februari 1864 werd er in de krant geschreven dat Ulbe 'volgens een te Wijmbritseradeel loopend gerucht' al 600 gulden per maand verdiende op het ijs. Hij kon 160 meter in 11 seconden afleggen. Vaak ging Ulbe op maandag weg en kwam hij zaterdagavond terug met zes prijzen van 100 gulden of meer. Op de korte baan was Ulbe jaren de snelste rijder. Hij won niet alleen geld, maar ook bijvoorbeeld een luxe klok, horloge en bouilloire. Hij was een beroemd man: "De élite der provincie sprak hem aan, de besturen der ijsclubs vereerden hem." In 1864 zou koning Willem III hem zelf hebben uitgenodigd op paleis Huis ten Bosch in Den Haag om de 'roem der Friesche schaatsrijders' te zien. De reis zou worden betaald. Ulbe won zoveel prijzen, dat enkele ijsclubs hem in 1871 uitsloten van deelname aan hardrijderijen. Desondanks ging in 1873 voor het eerst een prijs aan Ulbe voorbij: hij was in het 'schaatsenrijden eindelijk overtroffen'. Ulbe bleef nog tot 1879 actief schaatsen, maar de winnaar van weleer was hij niet meer. In zijn carrière heeft hij in totaal 99 prijzen en premies gewonnen. Eigenlijk had hij 100 gewild, maar dat is hem niet meer gelukt. Met boerendochter Aetske Terpstra kreeg Ulbe tussen 1867 en 1887 maar liefst 11 kinderen. In 1882 verhuisde het gezin naar Raerd. Van Dijk kreeg een landbouwcrisis en ziek vee voor de kiezen. Hij liet het boer-zijn achter hem en verhuisde in 1887 naar Wytgaard, waar hij werkte als koopman en slager. In 1889 ging Ulbe echter failliet. Zijn schaatsprijzen moesten worden verloot om de schuldeisers te betalen. Hij verhuisde naar Dronryp, waar hij nog als koopman en arbeider werkte. In 1891 schreef de krant dat hij 'armoede lijdende' was: "Aldus gaat de roem der wereld verloren!" IJsclub Thialf vierde in 1905 zijn gouden jubileum in Heerenveen met voormalig hardrijders als eregasten. Ook de 63-jarige Ulbe van Dijk was er bij, om zelfs nog een wedstrijd te schaatsen. Het zal een van zijn laatsten zijn geweest. In 1909 verhuisde hij van Dronryp naar Amsterdam, waar ook kinderen van hem woonden. Daar overleed Ulbe van Dijk op 25 november 1910. Hij werd in Gauw begraven. Zijn graf bestaat al niet meer. (bron: Omrop Fryslan, 01-02-2021)
Op grond van de leeftijd van de geportretteerde, geschat op ca. 40 jaar, wordt de foto gedateerd rondom 1880. Van Dijk was toen al over het hoogtepunt van zijn schaatscarrière heen.
Reacties