Datering
Maker

Vierdeurskast.

Deze kast kan gestaan hebben in een kantoor van een scheeps- kapitein of een walvisvaarder. Documenten, administratie, maar ook geld voor de maandlonen van de scheepsbemanning werden in deze kast bewaard. De benaming Ameland voor deze kastsoort heeft misschien te maken met de reders die in de 17de en 18de eeuw een extra kantoor op dit waddeneiland hadden. De overslagplaats op Ameland zorgde ervoor dat zwaar beladen, diepliggende schepen niet beperkt werden door ondiepten in de Zuiderzee. Bij een bevroren Zuiderzee konden zij daar ook hun schepen in de winter blijven laden en lossen. De versiering van kolommen, rondbogen en ander houtsnijwerk is ontleend aan de Romeinse architectuur en ornamenten. Dit is typisch voor de renaissance kunst.

Gedetailleerde beschrijving

'Amelander kast' of kolommenkast, bestaande uit boven- en onderkast. Tussen voet en kapfries met geprofileerde kaplijst lopen over de hoekstijlen halve kolommen met Ionisch kapiteel van boven tot onder door. De middelstijl is voorzien van twee boven elkaar geplaatste halve kolommen met Ionisch kapiteel. De hoekstijlen en de middelstijl lopen door op de voet in de vorm van naar voren springende sokkels van de kolommen. In de bovenkast zijn twee deuren, gescheiden door de vaste middelstijl, en in de onderkast ook twee. Alle deuren hebben een geprofileerde paneelomlijsting. Het kapfries is voorzien van holle knorren met boogjes bovenen onderlangs. De deuren van de bovenkast zijn voorzien van een dubbele boog, gedragen door Dorische pilasters, in de zwikken van de bogen bladwerk en in het midden een rozet. De deuren van de onderkast elk met één boog, gedragen door Dorische pilasters die omsnoerd zijn, daar onder is de schachtvoet met pijpcannelures versierd en erboven de schacht met cannelures. De zwikken van de bogen met bladwerk en een rozet en het sluitstuk van de boog voorzien van een leeuwenmasker. De kolommen op de stijlen zijn allemaal hetzelfde: de schachtvoet heeft gepijpde cannelures, daarboven een omsnoering, dan de schacht met cannelures, de hlas en het Ionisch kapiteel. In de voet zijn tussen de sokkels twee laden, waarvan de fronten bestaan uit een vlak kussen met geprofileerde omlijsting. De middelregels van de kast, tussen de stijlen, is voorzien van een geprofileerde rand, waarbinnen vlechtband-ornament.; De zijkanten van de kast worden door geprofileerde stijlen en regels verdeeld in panelen met vlakke kussens.; De kast staat op drie grote bolpoten, in het midden ingesnoerd, achter heeft de kast doorlopende stijlen.; Hang- en sluitwerk:; Bij de bovendeuren gaan de sleutelgaten schuil achter de binnenste pilaster die weggeschoven kan worden. Bij de rechter onderdeur gaat het sleutelgat schuil achter het kapiteel van de binnenste pilaster, dat weggeschoven kan worden. De deuren draaien op speunen en zijn voorzien van fraaie, vastgenagelde sloten.; Binnenkant:; De bovenkast is achter de middelstijl in tweeën gedeeld, in beide kastdelen is een plankje over een deel van de diepte van de kast. In de onderkast is een plank over de volle diepte. Achterkant:; Deze bestaat zowel boven als onder uit zes planken; de naden lopen niet door. De planken zijn elk van messing en groef voorzien. Boven heeft de tweede plank van links twee schuine zijden; onder de derde plank van links.; Opschriften/merken:; In de bovenkant van de kast en in de kaplijst is vijf maal een merk ingeslagen bestaande uit de letters 'WHT'. Stukje van de kolom ontbreekt linksboven.

Identificatie
Titel
Vierdeurskast.
Objectnummer
009422
Objectcategorie
Meubilair
Objecttype
  • vierdeurskast
    Kast met vier deuren.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-17309
Werk
Breedte
169.0 cm
Hoogte
203.0 cm
Diepte
81.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. (vervaardiger)
Datering
Materiaal
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)
Techniek
  • Houtsnijwerk
    Houtsnijwerk is hout, dat bewerkt is met een stuk snijdgereedschap, waardoor het een bepaalde vorm krijgt. Dit wordt dan op bijvoorbeeld klokken of meubilair aangebracht om het er mooier uit te laten zien. Vroeger was dit het ambacht van de houtsnijder en de beeldsnijder, tegenwoordig wordt het vaak machinaal met een freesmachine aangebracht. (Wikipedia)
Aankoop & Licentie
Verworven
aankoop 2 februari 1976
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Ameland
  • Leeuwarden
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Picturae