Datering
Maker I.G. de Visser

Scheepsmodel van een Friese Kogge

Scheepsmodel van een Friese Kogge. Op spanten gebouwd uit eikenhout. Schaal 1:20. Het schip is overnaads gebouwd met rechte, vallende stevens en een vlakke bodem en hoekige kimmen. Een kiel is niet aanwezig. Het schip heeft één mast met een rechthoekig zeil aan een ra. Het schip heeft geen dekken. De vloer is beperkt tot het voor en achterschip. Het middenschip heeft geen vloer, daar is rechtstreeks zicht op de bodem. Dwars over het schip zijn twee balken aangebracht om de boorden te steunen. Op de boorden houten bolders en klampen voor de roeiriemen. Aan stuurboord is tegen het achterschip een stuurriem bevestigd. In het schip acht losse roeiriemen. Met houten stander.
Friese kogge uit ca.1300. Afbeeldingen van dergelijke vaartuigen komen voor op bracteaten (muntsoort) uit Birka in Zweden. Het waren typische schepen volkomen aangepast aan de vaart op de ondiepe getijdewateren van de kustlanden. Deze konden de kreken en prielen opvaren en bij eb op de bodem zakken om te laden en te lossen. Met dergelijke schepen kon men tot Zuid Denemarken varen. Schepen van het Scandinavische type (vikingschepen en aanverwante types) waren minder geschikt om de getijdewateren te bevaren. Deze waren uitgerust om open zee te bevaren, waar de Friese kogge juist veel minder geschikt voor was. Op het eerste gezicht lijkt de Friese kogge op een schip van de Vikingen. Kenmerkend is de vlakke - karveel - bodem en de steile rechte voor- en achtersteven. Wel heeft de Friese kogge een stuurriem. Het tuig komt overeen met dat van vikingschepen. De oorsprong is niet geheel duidelijk. Het is nog de vraag of het ontwikkeld is vanuit een praamachtig type - zie bijvoorbeeld het bootje van Tirns (FSM-2014-042-A en B) - of vanuit de Scandinavische traditie.

Identificatie
Titel
Scheepsmodel van een Friese Kogge
Objectnummer
FSM-2021-011
Objecttype
  • Scheepsmodellen
    Nabootsing van een vaartuig op klein formaat. (Encyclo.nl)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000025887
Over
Onderwerpen
  • Koggeschepen
Werk
Breedte
26 cm
Hoogte
81 cm
Lengte
89.7 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. I.G. de Visser
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA