Datering
Maker Onbekend
Balk met belastingmerk, afkomstig uit een schip.
Balk uit een houten schip. Het hout is aan een zijde ongeverfd en afgebrokkeld. De rest is zwart geverfd. In de balk brandmerken: het getal 41, een leeuw, de letter K en een afgebrokkeld merk. Aan de achterkant restanten van spijkers.
In oude correspondentie van de familie Van Waning blijkt dat op het afgebrokkelde gedeelte van het spant nog meer brandmerken stonden. In een brief van J. Morra aan C.J.W. van Waning van 13 nov. 1952 wordt het merk omschreven als: '41 leeuw KP5'. De brandmerken zijn de merken van de patentbelasting. Sedert 1806 waren de werkende inwoners, in navolging van Frankrijk, onderworpen aan het patentrecht, dat niet gebaseerd was op de opbrengst maar op de aard en omvang van hun beroep of bedrijf. De schippers vielen niet onder het patentrecht omdat zij al tonnengeld betaalden. Toen deze belasting verviel moesten ook de schippers bij wet van 6 april 1823 patentrecht betalen. Er werden zes scheepsklassen vastgesteld en en de hoogte van de patentbelasting was afhankelijk van het tonnage. Verklaring van de merken: leeuw = belastingmerk, afgebrokkeld merk is het merk van het district Leeuwarden, K = 1876, 41 = het 41ste schip dat werd gemerkt.
Het spant is afkomstig van het jacht De Vriendschap. Het jacht is in 1832 gebouwd. Dit aldus een van de eigenaren, Hein Appeldoorn. Het jaartal zou gesneden zijn in de bedelbalk van de tjotter. Bij het aanbrengen van een hoger voordek is deze bedelbalk verwijderd. De eigenaren van het jacht zijn bekend vanaf 1887.
1887: P. Schenkius uit Sneek was toen de eigenaar (naam: Meeuw).
1893: was H. van der Werff uit Leeuwarden de eigenaar (naam: Vriendschap).
1893-1905: G. Appeldoorn uit Leeuwarden (naam: Vriendschap).
1905-1910: A.D. Terwee, K. Bakker, Y. van Slooten en J. Marcus uit Leeuwarden (naam: Meeuw)
1910-1916: R. Wester uit Grouw (naam: Meeuw).
1916-1952: H.L. Morra (later J. Morra) uit Den Haag (naam: Louise)
1952-1959: W. Nieuwpoort uit Sliedrecht (naam: Meeuw)
1959-1966: A.J. Moll uit Rotterdam (naam: Meeuw)
1966-1979: M.J. en F.C. Marckmann uit Utrecht (naam: Vriendschap)
1979-1990: E. Pot uit Utrecht (naam: Vriendschap)
1990-1991: O.B. de Kriek uit Utrecht (naam: Vriendschap)
1991-1994: G. de Rooij uit Utrecht (naam: Vriendschap)
1994-1996: Jac. Sambrink uit Lekkum (naam: Vriendschap)
1996- : K. Hos uit Westerland
Het jacht is ingeschreven in het Stamboek Ronde en Platbodemjachten onder nr. 134. Het zeilnummer is 88 RD.
literatuur:
- W. Dolk, 'Vaartuigen tot vermaak, pleizerschepen van Leeuwarders, 1838-1894' in: Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1985, pp. 60-63.
- knipselmap 'Patentbelasting' (verklaring der tekens).
- Waterkampioen 1953, p. 299
- H. Eisma (geëxamineerd scheepsmeter te Dokkum), Handleiding ten Dienste van scheepsbouwers (F. Hessel - Heerenveen, 1856)
- Jaarverslag Stichting Ronde en Platbodemjachten 1996 en 1997
Reacties