Datering
Maker Onbekend

Zilveren gildepenning van het gilde van klein-, veer- of beurtschippers te Harlingen.

Gildepenning uit Harlingen. VZ: een naar rechts zeilende beurt- of veerschip met aan boord een aantal mensen. Het schip heeft een sprietzeil een een fok. In het veld het jaartal '1627'. KZ: een wapen met helmteken en acanthusloof. Het wapen is door twee horizontale balken verdeeld in drie velden. In het drie velden andreaskruisen: boven vier, midden drie en beneden twee. Boven het wapen 'VAN PARSIN' en rond het wapen het omschrift: 'AERENT . ISBRANTS . FINNER . VEERSCHIPPERS . GILDT'. In een later stadium is rond de penning een gladde rand en een kabelrand gemonteerd. De kabelrand is aan de bovenkant omgekruld tot ophangoog.
Eenzelfde soort gildepenning wordt beschreven en afgebeeld in het onderstaande werk van D.A. Wittop Koning. Het is de oudst bekende gildepenning van Harlingen. Opvallend is dat het schip op de daar afgebeelde penning de andere kant opvaart. De afgebeelde penning draagt een ander familiewapen, de initialen IS en de naam van IURIEN SCHELTES. De penning van Aerent Isbrants is afgebeeld in het onderstaand artikel van Y.N. Ypma. De penning van Aerent Isbrants is tot het moment van schenking steeds in de familie Persijn gebleven. Het wapen met de andreaskruisen is het familiewapen Persijn (Parsijn). Het woord FINNER is een functie-aanduiding. In het bestuur van een gilde is de finner (finder of vinder) de overheids-vertegenwoordiger. Niet na te gaan is wie de penning heeft gemaakt. Hoewel het gildearchief van Harlingen vrij goed is bewaard gebleven zijn de makers van de penningen daar niet in terug te vinden. Het gildearchief bestaat voornamelijk uit afrekeningen met het stadsbestuur.
literatuur: - D.A. Wittop Koning, De penningen der Noord-Nederlandse ambachtsgilden (Amsterdam, 1978), p. 98, plaat 52 - Y.N. Ypma. 'Van zeilende beurtman tot eigenrijder. Amsterdam-Friesland vice versa' in: It Beaken, 37 (1975) nr. 3, pp. 204-222

Identificatie
Titel
Zilveren gildepenning van het gilde van klein-, veer- of beurtschippers te Harlingen.
Objectnummer
FSM-1997-244
Objecttype
  • Gildepenningen
    Penning door een ambachtsgilde uitgegeven, vaak met gildekenmerken, naam of letters van een gildelid en/of gildenummer. Diende als bewijs van lidmaatschap en/of aanwezigheid bij gildeactiviteiten.
  • Penningen
    Oude term voor muntstuk. Tegenwoordig de algemene benaming voor een op een muntstuk gelijkend voorwerp dat in woord en beeld herinnert aan bijvoorbeeld een bepaalde gebeurtenis (gedenkpenning), aan een speciale devotie (devotiepenning) of dient als teken van lidmaatschap (verenigingspenning).
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000015608
Over
Onderwerpen
  • Schippersgilden
    Beroepsvereniging van schippers vanaf de middeleeuwen tot de Franse revolutie die de betrekkingen van de (binnen)schippers onderling en met derden regelde, de arbeidsvoorwaarden, beurtrollen, vrachtprijzen, het monsteren enz. bepaalde en ook rechtspraak had over alles wat de (binnen)scheepvaart betrof; de gilden die in de 19e eeuw herleefden genoten geen enkel voorrecht meer en worden beschouwd als een sociale vereniging zonder economische of politieke macht.
  • Gilden
    Verwijst naar gezworen fraterniteiten, broederschappen of verenigingen, gevormd voor de wederzijdse steun en bescherming van de leden of de behartiging van beroepsmatige belangen. In de kunst en aanverwante vakgebieden verwijst de term naar verenigingen van kunstenaars, handwerksmannen, ambachtslieden of handelaren, die hun bloeitijd kenden in Europa tussen de 11de en 16de eeuw en in die periode een belangrijk onderdeel vormden van de economische en sociale structuur. De meeste gilden hadden betrekking op een bepaalde stad. Gilden waakten meestal over de opleiding, de productienormen en het welzijn van hun leden. Gilden verschaften ook aanzienlijke steun aan de kunsten. (AAT)
  • Harlingen
Werk
Breedte
cm
Hoogte
cm
Lengte
cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Zilver
    Pure metallic element having symbol Ag and atomic number 47; a malleable, ductile, white metal with characteristic sheen, considered a precious metal. Silver is widely distributed throughout the world, occurring rarely as metallic silver (in Peru, Norway) but more often as silver-gold alloys and silver ore. Today silver is obtained as a byproduct in the refinement of gold, lead, copper, or zinc ores. Silver was smelted from the ore galena as early as 3800 BCE. As a pure metal, silver is second to gold in malleability and ductility, can be polished to a highly reflective surface, and used -- typically in an alloy, in jewelry, coinage, photography, mirrors, electrical contacts, and tableware. (Project Fotografie)Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Ag en het atoomnummer 47. Het metaal is smeedbaar, vervormbaar en wit van kleur met een kenmerkende glans en wordt als edel beschouwd. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, diverse voorwerpen en materialen te maken. (Archeological Base Register, RCE corporate website)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd