Datering
Maker Aede Lútzens

Beschilderd behangsel met voorstelling van rogmolen Het Lam te Woudsend.

Beschilderd behangsel. Voorstelling van de rogmolen Het Lam te Woudsend. De molen heeft een hoge stenen opbouw. In het rieten dek van de molen is een venster te zien. Op de baard van de molen (een plank aan de voorzijde van de kap) zijn (tussen de wieken door) letters te zien: '..AV .. MT'. De wieken zijn voorzien van twee witte en twee bruine zeilen. De molen wordt omgeven door een schutting. Rechts staat voor de schutting een man met juk met daaraan twee koperen emmers. In het midden een man die een meelzak op zijn schouder draagt. Achter de molen is het molenaarshuis te zien. Het is voorzien van een houten aanbouw ('stoepe'). Voor de molen is een later gedempte waterloop te zien. Dit water voert naar het kerkhof en de kerk, waarvan de torenspits op de achtergrond is te zien. Deze torenspits is bij de bouw van het latere kerkgebouw verloren gegaan. Op de rechteroever van de genoemde waterloop zijn twee vechtende jongens te zien en een hond. Op de kade staan vier botertonnen. Aan de linkeroever van het water staan enige huizen. Aan de gevel van het voorste huis hangt een spreeuwenpot met tak. Voor het huis staat een man met hengel. Tussen het huis en de molenaarswoning een plankbrug met een leuning. De schildering is omgeven door een geschilderde lijst in groen: eierlijst met in de hoeken rozetten.
De behangselschildering is afkomstig uit de boerderij 'Arbeid en Moeite' te Ypecolsga (Woudsend). Deze boerderij werd in 1783 gebouwd in opdracht van Wietske Michiels Tromp, echtgenote van Wieger Annes Visser (1743-1806) uit Woudsend. De wandschilderingen uit waarschijnlijk 1790-1791, verbeelden zaken die voor dit echtpaar belangrijk waren.
Eén van de schilderingen in dezelfde kamer is gesigneerd: Aede Lútzens. Zeer waarschijnlijk is dat Luitjen Aedes Verwer, gedoopt 29 april 1770 te Woudsend, kind van Aede Fokkes en Wobbigjen Luitjens. Hij trouwde op 13 juni 1802 in Woudsend met Antje Tymens en zij kregen twee kinderen, Wopkje en Tiemen. Luitjen Aedes Verwer is overleden op 1 december 1832. Voor zover bekend is er geen ander werk van hem bewaard gebleven. (Bron: J. Visser, 2021)
De letters op de baard van de molen (..AV .. MT) zijn de initialen van Wieger Annes Visser en Wietske Michiels Tromp. Zij waren eigenaar van de molen.
literatuur: - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1988, 54-59. - 'Raadsels rond Aede Lútsens opgelost?' in: Leeuwarder Courant 19 december 1973. - Sneeker Nieuwsblad 18 dec. 1958, 18 sep. 1978

Identificatie
Titel
Beschilderd behangsel met voorstelling van rogmolen Het Lam te Woudsend.
Objectnummer
FSM-C-022-B
Objecttype
  • Behangschilderingen
    Geschilderde behangsels zijn behangsels die bestaan uit een opgespannen drager van neteldoek, jute , linnen of katoen al dan niet voorzien van een papieren laag waarop handmatig een schildering is aangebracht. Deze voorstellingen werden aangebracht met olieverf, waterverf, ei-verf of lijmverf. De geschilderde doeken bedekten soms de gehele wand. Ze worden ook wel ‘zaalstukken’ genoemd. Vaak zijn zij toegepast in combinatie met afzonderlijke schilderstukken boven de deuren, tegen de schoorsteenboezem en aan het plafond. De geschilderde behangsels komen in de mode rond het derde kwart van de 17de eeuw. In eerste instantie zijn zij toegepast als een goedkopere geschilderde imitatie van kostbare gobelins en zij zijn op hun beurt weer de voorlopers van het gedrukte papierbehangsel. Geschilderde behangsels zijn vaak beschilderd als 'doorkijkjes' met italianiserende landschappen of met mythologische of historische voorstellingen. (Winkler Prins Kunst / Jurriaan Andriessen, Richard Harmanni)
  • Schilderijen
    Geschilderde voorstellingen op panelen of opgespannen doek, meestal van draagbaar formaat. Vooral te onderscheiden van 'muurschilderingen' en 'verluchtingen' in manuscripten.Geschilderde voorstellingen op panelen of opgespannen doek, meestal van draagbaar formaat. Vooral te onderscheiden van 'muurschilderingen' en 'verluchtingen' in manuscripten. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000009623
Over
Onderwerpen
  • Korenmolens
    Bebouwing t.b.v. het malen van granen, waarvoor de energie geleverd wordt door de wind en opgenomen d.m.v. wieken. (BRT)
  • Molens
    Een molen is een werktuig met uiteenlopende functies. Hij kan dienen tot het vervaardigen van meel, olie, verf enzovoorts, het zagen van hout tot het oppompen van water. Een molen kan worden aangedreven door de wind, water, elektriciteit, de spierkracht van mensen (handmolen, tredmolen) of dieren (rosmolen). (Wikipedia)
  • Woudsend
Werk
Breedte
58.0 cm
Hoogte
175.0 cm
Lengte
cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Aede Lútzens
Datering
Materiaal
  • Olieverf
    Een verfstof waarin drogende olie als drager voor het pigment fungeert. (AAT-Ned)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden